بی اشتهایی روانی یکی از اختلالات هیجانی تهدید کننده حیات است که ویژگی اصلی آن وسواس فکری با باریک اندامی است. نوجوانی یکی از دوره هایی است که آسیب پذیری در اختلالات خوردن در طی آن افزایش می یابد. حدود ۵ تا ۱۰درصد موارد مذکر و باقی مونث و معمولاٌ ۱۲ تا ۱۸ ساله هستند.
نشانه های اصلی آن عبارتند از: اشتغال ثابت ذهنی با گرفتن رژیم، اختلال تصویر بدن، از دست دادن بیش از حد وزن (حداقل ۱۵% زیر وزن مطلوب)، بیش فعالی (تمرینات بدنی بیش از اندازه)، دمدمی مزاجی افراطی، احساس تنهایی، افسردگی، درماندگی، نابسندگی، احساس ناامنی شدید، انزوای اجتماعی، و قطع قاعدگی. بی اشتهایی با بیماریهای طبی بیشماری همبسته است: درد شکم، یبوست، تغییرات سوخت و ساز، اختلالات الکترونیکی، کاهش دمای بدن، کاهش فشار خون، کژکاری جنسی، کند شدن ضربان قلب و ایست قلبی. فرد مبتلا به رغم روییدن موهای ظریف و نرم به منظور حفظ حرارت بدن، احساس سرما میکند. ممکن است بر اثر کمبود پتاسیم اختلال کارکرد کلیه در آنها به وجود آید.
پس از پیشرفت بیماری بی اشتهایی روانی مبتلایان ظاهری لاغر و نحیف پیدا میکنند. سوء تغذیه سبب اختلالات مغزی، ضعف کارکردهای ذهنی و طولانی شدن زمان واکنش و کاهش سرعت ادراک میشود. مشکلات طبی همبسته به سوء تغذیه در ۵ تا ۱۰% موارد به مرگ فرد منجر میشود. وسواس فکری با گرفتن رژیم همراه با وسواس عملی به انجام تمرینات بدنی سبب انزوای اجتماعی و کناره گیری فرد از دوستان و خانواده میشود. فرد احساس گرسنگی و خستگی را انکار میکند و هرگونه اقدام در جهت ممانعت از رژیم با مقاومت خشمگینانه او روبرو میشود. درمان افراد مبتلا به بی اشتهایی روانی بسیار دشوار است.
پنج نظریه درباره علل بی اشتهایی روانی
۱- نظریه زیست شناختی. وجود اختلالی در هیپوتالاموس سبب بروز رفتار بی اشتهایی در فرد میشود.
۲- فرضیه واپس روی روان-زیست شناختی. هنگامی که وزن بدن به دلیل رژیمی نابسنده به زیر سطحی بحرانی سقوط میکند، کارکردهای عصبی – غددی مختل شده و به نوبه خود سبب معکوس شدن تغییرات رشدی بلوغ میشوند و فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی را تا مرحله رشدی پیش از بلوغ واپس میرانند.
۳- نظریه روانی- جنسی. این واقعیت که بی اشتهایی روانی در دوره بلوغ و پس از پدیداری ویژگی های جنسی بروز میکند موید آن است که تعارض جنسی در این بیماری نقشی محوری دارد. فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی مایل نیست نقش خود را به عنوان یک زن و جنسیت زنانه خویش را بپذیرد. او از رابطه نزدیک جنسی میترسد، از این رو با استفاده از این اختلال میخواهد رشد روانی- جنسی خود را به تاٌخیر اندازد یا واپس براند.
۴- نظریه اجتماعی. افراد مبتلا به بی اشتهایی روانی توسط فرهنگی که بر باریک اندامی تاٌکید دارد شستشوی مغزی میشوند و در نتیجه با غذا و رژیم وسواس پیدا میکنند.
۵- تئوری سیستم های خانواده. افراد مبتلا به بی اشتهایی روانی اغلب روابط آشفته با والدینشان دارند. این خانواده ها اغلب انعطاف ناپذیر و حمایت کننده افراطی هستند و در مود سلامت فرزندشان نگرانی های بیمار انگارانه دارند. اغلب جنگ قدرتی بین دختر نوجوان و والدین او، به خصوص مادرش شعله ور میشود.
بی اشتهایی روانی یکی از اختلالات خاموش میباشد که به تدریج فرد مورد نظر را فرا میگیرد.
wikiravan
