اهمیت خواب شبانه
خواب شبانه و به طور کلی خوابیدن تجربه لذت بخشی است که همه ما به کرات آن را حس کرده‌ایم. اما ممکن است شما تجربه بدخوابی یا بیخوابی را داشته باشید و حتما بیاد دارید که صبح، بیدار شدن و به امورات روزمره رسیدگی کردن چقدر سخت و طاقت فرسا خواهد بود. احساس خستگی و بی حالی در روز آزارتان می‌دهد و تا رسیدن به خواب شبانه عمیق بعدی این حس با شما خواهد بود. در زیر به اثرات مثبت خواب باکیفیت شبانه خواهیم پرداخت.
چرا به خواب نیاز داریم؟
- خواب شبانه کافی بر روی متابولیسم بدن تاثیر بسزایی دارد. برخی از این تغییرات متابولیسمی فقط در شب و موقعی که خواب هستیم اتفاق می‌افتند و در صورت بیخوابی شبانه، خواب روز هم نمی‌تواند جبران کننده این روند متابولیسمی باشد. تغییر و دگرگونی متابولیسم بدن باعث می‌شود سطح هورمونهای تنظیم اشتها بهم بریزد و مشکلاتی همچون پراشتهایی و افزایش وزن به همراه داشته باشد.
- خواب شبانه بین ۷ تا ۹ ساعت، باعث بهبود عملکرد مغز و بدن برای فعالیت‌های روز بعد می‌شود. در صورتیکه خواب شبانه کافی نداشته باشید، بخصوص اگر این موضوع در شبهای متعددی اتفاق بیافتد، به وضوح شاهد تحلیل قوای بدنی خود خواهید بود. همچنین کارهای ذهنی و فکری نیز به کندی اتفاق خواهند افتاد. این مساله می‌تواند ناخواسته باعث ایجاد مشکلاتی شود.
- خواب شبانه مناسب، مغز را در روند تثبیت حافظه یاری می‌کند. در حقیقت این امر باعث می‌شود مغز فرصت کافی برای ضبط و طبقه‌بندی اطلاعات جدیدی که در روز کسب کرده، داشته باشد.
- تغییر در خلق و خوی و مود، از دیگر معضلاتی است که نداشتن یک خواب شبانه با کیفیت در پی خواهد داشت. برخوردهای عصبی و پرخاشگرانه، زودرنجی، عدم توانایی در تمرکز و انجام کارها، خستگی و بی‌حالی مشکلات رایج بیخوابی و یا بدخوابی هستند.
- از دیگر معایب نداشتن خواب شبانه کافی، به وجود آمدن مشکلات قلبی و عروقی است. اختلال در خواب باعث افزایش فشار خون، تپش قلب و استرس می‌شود. همچنین بر روی عملکرد سیستم ایمنی تاثیر نامطلوبی خواهد داشت. عدم کارکرد صحیح سیستم ایمنی بدن می‌تواند زمینه ابتلا به بیماری‌های جدی از جمله سرطان را فراهم کند.
- خواب کافی کمک می‌کند بدن فرصت بازسازی عضلات و بافت‌های خود را پیدا کند. در طی خواب هورمون رشد نیز ترشح می‌شود. هورمونی که تنها در رشد کودکان مفید نیست، بلکه در زندگی بزرگسالان نیز تاثیر بسزایی دارد. کمبود هورمون رشد باعث تحلیل رفتن عضلات، تسریع روند پوکی استخوان، کاهش اعتماد به نفس و نداشتن هیجان و انرژی می‌گردد.
چه زمانی برای خواب شبانه مناسب است؟
- طبق نظر پزشکان متخصص بهترین زمان برای خوابیدن قبل از نیمه شب و حدود ساعت ۱۱ شب است.
- افرادی که بعد از ساعت ۱۲ شب می‌خوابند در حقیقت چرخه مهمی را که برای سلامت بدنشان لازم است، دچار اختلال می‌کنند.
- از ساعت ۱۱ تا ۱ شب: بدن مشغول از بین برد مواد زائد و سمی است که در کبد انباشته شده‌اند. بیدار ماندن در این ساعات می‌تواند آسیب های جدی به کبد وارد کند.
- از ساعت ۱ تا ۳ نیمه شب: بدن به عملیات سم زدایی در کیسه صفرا می‌پردازد که این امر فقط وقتی شما در خواب عمیق و راحتی هستید، اتفاق می‌افتد.
- از ساعت ۳ تا ۵ صبح: عملیات سم زدایی از ریه انجام می‌شود.
چگونه خواب شبانه بهتری داشته باشیم؟
عوامل عمومی شناخته شده در بی خوابی شبانه عبارتند از: مشکلات مالی و شغلی، درگیری‌های عاطفی و استرس بالا. همچنین مصرف قهوه و نوشیدنی های حاوی کافئین و یا نوشیدنی‌های انرژی زا در ساعات نزدیک به خواب شبانه، می‌توانند موجب اختلال در خواب شوند.
ورزش کردن منظم و روزانه، مدیریت استرس، عدم استفاده از ویتامین ث و کافئین در ساعات بعد از ظهر، می تواند به بهبود خواب شما کمک کند. همچنین لازم است که از ساعت ۱۰ شب به کارهایی مثل کتاب خواندن بپردازید تا بدن در حالت ریلکسی قرار بگیرد و آماده خواب شود. نگه داشتن یک روتین مشخص برای خواب، تاثیر بسزایی در کیفیت خواب شبانه خواهد داشت.
